NAATI Nedir?
NAATI (National Accreditation Authority for Translators and Interpreters), Avustralya’da hizmet veren Ulusal Mütercim – Tercüman Akreditasyon Kurumu. Adında geçen translator ve interpreter kelimelerinin ikisi de çevirmenlik anlamına geliyor; ‘interpreter’ sözlü çeviri yapan kişi -tercüman-, translator ise yazılı çeviri yapan kişi -mütercim- demek. Genel merkezleri başkent Canberra’da.
Çevirmenlik Sertifikası | Kurumun amacı Avustralya’da çevirmenlik alanında bir standard yakalamak ve sürdürülebilir kılmak. Bunu çevirmen olmak isteyenler için sınavlar hazırlayarak ve sınav sonucu sertifika vererek yapıyorlar. Alabileceğiniz pek çok sertifika çeşidi var. Avustralya’da çevirmen olarak çalışmak isterseniz buradan hangi sertifikayı almanız gerektiğini bulabilirsiniz.
NAATI CCL (5 Puan sınavı) Nedir?
NAATI CCL (Credentialed Community Language) subclass 189, 190, 486 gibi puan bazlı Avustralya vizelerine başvuruda bulunmak isteyenlerin 5 puan kazanabilecekleri bir sınav türü. Sınav henüz çok yeni, ilk kez 2018 Mart ayında yapılmış. Bu sınavı geçmeniz durumunda çevirmen olarak çalışamıyor ya da akredite edilmiş olmuyorsunuz; yanlızca vize için 5 ekstra puan alabiliyorsunuz. Bu yüzden NAATI resmi sitesinde dahi NAATI CCL (5 bonus puan sınavı) olarak geçiyor 🙂 Sınavda sözlü olarak İngilizce ve LOTE (Language Other Than English – İngilizceden başka bir dil) arasında çeviri yapmanız bekleniyor.
Sınav sadece Avustralya içinde ve yılda birkaç kez yapılıyor. Sınava Adelaide, Brisbane, Canberra, Hobart, Melbourne, Perth ya da Sydney’de girebilirsiniz. Sınavı pek çok dilde alabilirsiniz, şansımıza Türkçe de bunlardan birisi.
Talep çok yüksek olduğu için sınav kontenjanları hızlıca doluyor. Ben Ağustos ayında sınava girmeye karar verdiğimde Şubat 2019’a kadar çevre bölgelerde yer olmadığını görüp vazgeçmiştim. Resmi sitede de 2018 için aşırı talep sebebiyle yer kalmadığı belirtiliyordu. Bir süre sonra kontrol ettiğimde Ekim’18 için Canberra’da yer bulup kayıt oldum ve nispeten yakın olduğu için sınava Canberra’da girdim. Ağustos ayında dahi Sydney’de Haziran’19 a kadar yer yoktu.
Başvuru
Sınav ücreti A$800. Sınava kayıt olmak isterseniz sınav ücretini ödüyor; pasaportunuz ve pasaport fotoğrafınız gibi istenen belgeleri sisteme yüklüyorsunuz. Eğer bir sorun yoksa birkaç gün içinde sınava kayıt olabileceğinizi, yer seçmeniz gerektiğini belirten bir mail alıyorsunuz ve sistemden yer seçiyorsunuz. Sınav yeri de seçtikten sonra, beklemekten ve hazırlanmaktan başka yapmanız gereken bir şey yok.
Sınava Hazırlık
Sınav henüz çok çok yeni olduğu için hazırlanacak pek fazla materyal bulunmuyor. NAATI’nin kendi sitesinde hazırlık için koyduğu örnek diyaloglar var. Türkçe için 2 adet kayıt bulunuyor, bu adresten göz atabilirsiniz. Tabii bu tarz sınavlar Avustralya’da hemen kendi endüstrisini yaratıyor, etrafta şimdiden bir sürü NAATI hazırlık kursları var. Genelde Hintçe gibi yüksek talep olan dillerde veriliyor, Türkçe olanına rastlamadım. Eğer Türkçe olan iki hazırlık parçası size yetmezse, diğer dillerin İngilizce kısımlarını çevirmeyi deneyebilirsiniz 🙂
Sınav Günü
Sınav saatiniz kesin bir saat olarak değil bir aralık olarak veriliyor. Benim için bu 9:00 AM – 12:00 AM oldu, sonlara kaldığım için de sınavın sonuna kadar bekledim. Verilen saatten yarım saat önce sınav merkezinde olmanız isteniyor.
Sınava gireceğimiz yerde toplantı odalarından biri NAATI CCL için ayrılmıştı. Kapıda pasaportumuzu gösterip kimliğimizi doğruladıktan sonra odaya girdik. Sınav için beklerken herhangi bir elektronik alet kullanmak yasak, telefonlarımızı kapatarak masanın üzerine bırakmamız istendi. Odada çay, kahve, su vardı; bekleme süresi uzarsa diye ve bilgiler kısmında özellikle belirtildiği için atıştırmalık birşeyler de yanımızda getirmiştik. Sınavlar dillere göre ayrıldığı için bekleyenlerin çoğu Türkçe sınavı için oradaydı. Diğer dilleri önce alıp bitirdikleri için de sona biz kaldık.
Odada önceden getirdiğiniz yazılı notlar üzerinde çalışabiliyorsunuz. Şansımıza toplantı salonunda başımızda bekleyen gözetmen de sınavları hazırlayan kişiydi, sınavdan önce beklentinin birebir kelime kelime çeviri olmadığını, sitedeki hazırlık sorularının sınavdan daha zor olduğu gibi konulardan bahsederek içimizi epey rahatlattı 🙂
Odada beklerken sınav sırası gelen sınavın yapılacağı odaya gidiyor ve sınav bitiminde bina çıkışına kadar eşlik ediliyor. Sınavın yapıldığı odada masanın bir tarafında gözetmen, önünde bilgisayarı ve ses kayıt aleti var. Sınavdan önce sınav hakkında bilgileri ve formatını anlatıyor ve onaylamanızı istiyor. Sınav sırasında konuşmuyor, yanlızca ses kaydını bilgisayardan açıyor, çevirinizi bekliyor ve yeni kısmı oynatıyor. Sizin dilinize aşina olmadığından, yani muhtemelen Türkçe bilen bir gözetmen denk gelmeyecek, çeviriyi tamamladıktan sonra başınızla bir işaret yapmanızı ya da mesela gülümsemenizi bekliyorlar.
Sınav formatı
NAATI CCL sınavı kısa bir sınav, yaklaşık 15 – 20 dakika sürüyor.
Sınavın formatı şu şekilde; Avustralya’dasınız, İngilizce bilmeyen bir Türk’ün derdini Türkçe bilmeyen bir memura anlatması gerekiyor. Siz de bu ikilinin anlaşmalarına yardım eden kişisiniz. Önce Türk birşeyler söylüyor, memura İngilizce’ye çeviriyorsunuz. Sonra memur cevap veriyor, Türk’e ne dediğini anlatıyorsunuz. Sizden istenen tamamen aradaki bilgi aktarımını sağlamanız. Konular günlük hayatta gerçekten karşınıza çıkabilecek konuşmalardan seçiliyor. Genel konular “sağlık, yasal konular, toplum, göç/yerleşme, eğitim, sosyal hizmetler, finans, konut, iş, istihdam, sigorta ya da tüketici işleri’” olarak belirtilmiş.
Çevirmeniz istenen iki adet diyalog var. Bu diyaloglar 300 kelimeyi geçmiyor, konuşma kısımları da 35’er kelimeyi geçmiyor. Benim girdiğim sınavda taşınmaya çalışan bir Türk ile emlakçı arasında geçen bir diyalog ve İngilizce kursuna kayıt olmak isteyen bir Türk ile kurs görevlisi arasında geçen diyalog soruldu. Sanırım sınava girilen dile göre çevrilmesi istenen parçalar da değişiyor.
- Sınav sırasında kalem ve kağıt veriliyor. İsterseniz not alabilirsiniz.
- Her bir kısa bölüm sonunda çevirmeye başlamanıza işaret eden bir ses duyuyorsunuz. Bu sesi duyduktan sonra çok beklemeden çeviriye başlamanız gerekiyor.
- Her diyalog için bir kere diyaloğu tekrar ettirme hakkınız var. Tekrar edebilir misiniz dediğinizde son çalınan kısmı tekrar çalıyorlar. Eğer bir diyalog içinde birden fazla tekrar talep ederseniz puanınız kırılıyor.
- Çevirirken bir yeri yanlış söylediğinizi farkederseniz, ‘Sorry, I’ll translate this part again’ gibi bir uyarı vererek o kısmı tekrar çevirebiliyorsunuz. Bundan da puan kırılmıyor -her seferinde yapmazsanız tabii 🙂 –
Sınav Sonucu
Sınav sırasında kaydedilen sesiniz iki ayrı kişi tarafından değerlendiriliyor ve puanlanıyor. Eğer iki değerlendirme arasında büyük bir fark varsa üçüncü bir kişiden daha değerlendirme yapması talep ediliyormuş. İstenen genel olarak bilgiyi ve duyguyu karşı tarafa ne kadar geçirebildiğiniz. Bunun yanısıra yaptığınız çevirinin kalitesine, dili ne kadar etkili kullandığınıza da bakılıyor. Yaptığınız hatanın cinsine göre kırılacak puan değişiyor, örneğin karşı tarafa yanlış bilgi verirseniz ya da bilgi eksiltirseniz daha yüksek puan kırılacağı belirtilmiş. Bunun dışında telafuzunuz, konuşma stiliniz, kullanmayı tercih ettiğiniz kelimeler de önemli. Her diyalog 45 puan üzerinden puanlanıyor. Geçmek için diyalog başına en az 29 puan almanız, totalde ise 90 üzerinden en az 63 almanız gerekiyor. Yani bir diyalogdan 29 aldıysanız diğerinden en az 34 almanız gerekiyor.
Sınav sonuçlarının sınava girdikten sonra 8-10 hafta içerisinde açıklanacağı belirtilmiş, sonucun geçerliliği ise 3 yıl. Açıklanma süresi sınavın yapıldığı dile göre değişiyor, çünkü sonuçları açıklamadan önce o dilde sınav alanlarının tamamının sonucunun belirlenmesi bekleniyormuş. Forumlarda sonucu 3 haftada gelen de 2 ayda gelen de var. Türkçe için bir bilgiye rastlamadım, kendi sonucumu bekliyorum. Sınav sonucunuz geldiğinde subclass 189, 190 ve 486 gibi puan tabanlı sınavlardan 5 ekstra puan talep edebiliyorsunuz. Özellikle puan alt sınırı 65’e yükseltildiğinden beri bu ekstra 5 puan kalıcı oturuma giden yolda çok değerli, maalesef.
Girdiğim sınavın sonucu henüz açıklanmadığı için sınavın zorluğu / kolaylığı ve değerlendirilmesi hakkında bir yorum yapmıyorum. Sınav henüz çok yeni olduğu için genel olarak geçme / kalma yüzdesi ile ilgili de pek bir bilgi bulamadım. Benim genel olarak anladığım, gerek sınav sistemi çok yeni olduğu için, gerek sınav sonucu vizenize 5 puan eklemekten başka bir işe yaramadığı için sınav değerlendirmesinde çok keskin çizgiler ve zorlamalar olmadığı. Sınavdan çıktığımızda genel kanı da nispeten kolay olduğu yönündeydi ama, bakalım!
Sonuç sonrası edit:
NAATI CCL sonucu mail olarak geldi, mailin içeriğinde hangi kısımdan kaç puan aldığım belirmişti. Sınav sonucunu kontrol edebileceğiniz başka bir site vb. bulunmuyor. 23 Ekim’de girdiğimiz sınavın sonucunu bildiğim kadarıyla 23 Kasım’da göndermeye başladılar, benim sonucum 26 Kasım’da ulaştı. Sonuçtan sonra bir de sınavı geçtiğime dair sertifika yolladılar.
Ben gerekli puanı aldım ama sanırım ilk izlenimlerimde yanılmışım, sınavı geçemeyen pek çok insan oldu. Değerlendirmeyi hangi kurallara göre yapıyorlar bilgisi bulunmadığı için ben sadece kendim sınavda ne yaptım, onu söyleyebilirim.
Diyalogları dinlerken yazı yazdığımda odaklanamadığım için kalem ya da kağıt kullanmadım. Bu yüzden konuşma bitip sesi duyduğumda beklemeden direkt çeviriye başladım. Kendimi çok fazla düzeltmedim, bir ya da iki kere -düzeltiyorum- uyarısı verip tekrar çevirdim. İki diyalog içinde bir kere de cümlenin tekrar edilmesini istedim.
Bunun dışında kalanlar da anlamı ne kadar verebildiğiniz ve hangi kelimeler ile çevirdiğinizle alakalı sanırım. Yine de nasıl puanlandığını ve nerelerden puan kırdıklarını bilemiyoruz. En azından hafife alınmaması gereken bir sınav olduğunu anlamış olduk 🙂
[…] NAATI CCL – 5 Bonus Puan Sınavı […]
Merhaba Elif,
Yine çok faydalı bir yazı olmuş, sağol. Ben 65 puandayım ve bildiğimiz üzere 65’e davet gelmiyor. Bunu arttırmak için NAATI CCL’ye girmek istiyorum ve sırf bu sebeple Business Stream Visitor Visa 600 almaya çalışacağım. Expatforum’da bu şekilde alanlar olmuş, ama merak ediyorum sen hiç böyle vize alıp sınava giren birilerini biliyor musun? Onların tecrübelerini merak ediyorum. NAATI CCL doğrudan göçmenlikle ilişkilendirilip red yemeyeyim diye.
Alper
Merhaba, teşekkürler. Evet sınava bu şekilde geçici vizelerle gelip girenler oldugunu duydum ben de, tanıdığım olmadı hiç. NAATI CCL zaten göçmenlik puanindan başka hiçbir şeye yaramıyor, o yüzden giren herkes göçmenlik için giriyor 🙂
Merhaba, ben de henuz birkac gun once sinava girdim. Sanirim sizle benzer tarihlerde sinava girmeye karar vermisiz zira ben de Agustos ayinda basvurumu tamamlamistim. Ne Sydney’de ne de yakinlarda yer olmadigi icin Hobart’a kaydimi yaptirdim. Yeryuzundeki “ders calisma” konusunda en tembel insanlardan biri oldugum icin sinava pek hazirlanmadan gittim. Simdi sinav gectikten sonra acaba degerlendirme kriterleriyle iligi bir bilgi bulabilir miyim diye bakinirken, blog’unuza denk geldim ve sinav yerinde uzerine konustugumuz bir konuyla alakali birkac kelam etmek isterim.
Oncelikle zaman ayirip, bu kadar bilgi iceren bir blog hazirladiginiz icin tesekkur ediyorum. Ben CCL sinavina arkadasimla gittim ve sinav yerinde de Melbourne’dan gelen baska bir Turk arkadasla karsilastik. 10 kisilik sinav yerinde 3 tane Turk vardi. Sydney’de de sinava giren bir arkadasimiz vardi ve onun dedigi kadariyla orada da onlarca Turk varmis. Tabi bu durum beni biraz dusundurdu. Sinava girmeden once sinavdan haberi olan birkac Turk ya vardir, ya yoktur diye dusunurdum. Zira internette sinavla alakali Turkce bir bilgiye erismek imkansiz gibi bir sey. Hicbir sey yok. Ote yandan Tamil, Urdu, Nepali, Sinhalese, Vietnamese, Hindi gibi dillerde sinirsiz kaynak var. Tabi, bu durumda sinava giren kisi sayisindan oturu bashettigim dillerde sizin de dediginiz gibi bir pazar olusmasinin da payi var ama gordugum kadariyla Turkce de hic oyle asagi kalir durumda degil. Ona ragmen, kimse bildiklerini ve tecrubelerini paylasmiyor ve diger kisilere yardimci olmuyor.
Bahsettigim bu konu uzerine biraz konusmustuk arkadaslarla. Avustralya ozelinde baktigimiz zaman, son zamanlarda buraya gerek gecici olarak, gerekse kalici olarak gelen Turk arkadaslarin hepsi belli egitim seviyesinin ustunde, gorgu sahibi insanlar. Ona ragmen, kendi aramizda inanilmaz bir birbirimizden kacis var. Sanirim bunda en buyuk etken, Turkiye’de yasadigimiz hayatlardan artik o kadar bunaliyor, o kadar sikiliyoruz ki, bize tekrar onu hatirlatacak seylerden ve insanlardan kacmak icin her seyi yapiyoruz. Turkce konusuldugunu gorunce oradan uzaklasiyoruz ya da Turk oldugumuzu belli etmiyoruz, yine Turk oldugundan suphelendigimiz kisilerden uzak durmaya calisiyoruz vs… Bu davranislarimizin farkli sebepleri de olabilir, hatta kimi zaman hakli da olabiliriz belki. Lakin dedigim gibi bu durum beni biraz dusundurdu ve bir ozelestiri yapma firsati buldum. Belki de bu duruma artik dort yildan beri burada yasiyor olmam ve o “kactigim” Turkiye’ye karsi duydugum “ofke”nin de eskisi kadar siddetli olmayisi da sebep olmus olabilir.
Hasili, paylasmak ve birbirine yardimci olmak guzel. Insanlarin tecrubelerini baskalariyla paylasmasi da sosyal hayatin en iyi taraflarindan biri. Size, bunun bir parcasi oldugunuz icin tekrar tesekkur ediyorum. Ben, dort yildan beri burada yasayan biri olarak iki elin parmaklari kadar insana anca yardimci olabilmisimdir. Lakin siz bu blog’la binlercesine yardimci oluyorsunuz. Ben de bundan sonra yontemlerimi ve ozellikle tavrimi biraz daha degistirip, daha fazla insana yardimci olmaya calisacagim. Ilk adima da buradan baslayayim.
21 Subat Persembe gunu girdigim sinavda, cikan ilk parca okulda arkadaslariyla ve dersleriyle sorun yasayan Deniz isimli bir erkek (erkek oldugunu ozellikle belirtiyorum zira parcanin basinda herkes “she” diye bahsetmis kendisinden:)) cocugun annesi ve ogretmeni arasinda gecen bir dialogtu. Ikinci parca ise, cok sesli muzik dinleyen ve evine devamli misafir gelen komsusundan rahatsiz olan bir kadinin, polis memuruna yaptigi sikayetle alakali idi.
Parcalar genel olarak gayet kolaydi ama sizin de dediginiz gibi degerlendirme kriterlerine dair hicbir sey bilmedigimiz icin acikcasi ne olacagini kestiremiyorum. Ben iki parcada da hic tekrar istemeden ve sadece bir kez duzeltme yaparak sinavi sanirim 11 dakika gibi kisa bir sure bitirdim. Umarim gecer puani alirim. Simdi sirada benim icin PTE var. O konuda artik tembellik etme luksum kalmadi.
Size iyi gunler ve mutlu bir Avustralya hayati diliyorum.
Merhaba, öncelikle yorumunuz için çok teşekkür ederim.
Bahsettiğiniz konular beni de düşündürüyor. İlk etapta bloğu açmamın sebebi, yeni mezun mühendis vizesine başvururken yok denecek kadar az insanın tecrübelerini aktarmış olması, bazı konular hakkında ise hiç bilgi bulamamış olmamızdı. En azından bizim yaşadıklarımız bizden sonra geleceklere biraz da olsa yardımcı olabilir, vize başvuru stresini biraz azaltabilir diye düşünmüştüm.
NAATİ ile ilgili bilgiler için teşekkürler; sınav da çok yeni olduğu için tam bir gizem yaratıyor hem sınavdan önce hem sonra 🙂 Eminim konuları bilmek bile bizden sonra gireceklere biraz ışık tutacaktır.
Umarım PTE’den de istediğiniz sonucu kısa sürede alırsınız.
İyi günler!
PTE den her dalda 90 aldim ve ekstradan 5 puan icin Persembe gunu sinavim var. Sydney den Brisbane a gidiyorum bu sinavi alabilmek icin diger gunler yakin mesafelerde doldugu icin ve de biraz vizemi hizlandirma cabasiyla sene ortasina dogru.
Acikcasi cok korkarak giriyorum bu sinava. Pek bir marking criteria veya cevirilerin ciddiyeti/esnekligine dair bir bilgi verilmemis. Bundan dolayi ne kadar hazirlik ya da nasil bir hazirlik yapmam gerektigini bilemeden giriyorum.
Bazi terimlerin ciddiyeti ne seviyededir mesela, legal konularla ilgili? Yoksa herkesin gundelik yasamda karsilasabilecegi terimler/dialoglarlami karsilastiniz?
Tesekkurler bu paylasiminiz icin.
Merhaba, evet sınavın puanlamasıyla ilgili hiç bir bilgi yok malesef. Benim fikrim, eğer resmi sitesindeki parçaları sorun yaşamadan çeviriyorsanız korkmamanız yönünde. Sınavda çıkan parçaların kelime zorluğu, terim kullanımı kesinlikle sitedeki örnek parçalardan daha azdı. Diyaloglar yazıda da belirttiğim gibi günlük yaşamdandı, bilmediğim bir terimle karşılaşmadım sınavda. Yine tamamen benim fikrim, sınavda akıcılık, hızlı çevirebilme de doğru çevirme kadar önem taşıyor. Eğer akıcılıkta sorun varsa belki o konu üzerinde pratik yapabilirsiniz. Kolay gelsin!
”NAATI CCL – 5 Bonus Puan Sınavı” ve ”İngilizce Sınavları | PTE Academic” başlıklarını okudum fakat bu sınavlardan kazanılan 5-20 puanın ne işe yaradığını veya hangi amaçla kullanılacağını yazmamısınız yada ben konudan çok uzakta olduğum için idrak edemedim bilmiyorum, zaten dil sınavlarında belirli bir puanı almanız gerekiyor oturum vizesi için anladığım kadarıyla, peki bu 5-20 puanlaması ne için şimdiden teşekkürler.
Merhaba! Çok haklısınız 🙂 Bu puanlar Avustralya’da kalıcı oturum vizesi almak için kullanılıyor. Henüz kalıcı oturum vizesiyle ilgili tüm bilgilerin olduğu bir yazı yayınlamadığım için o puanlar da biraz havada kaldı. Ancak yakın zamanda bahsettiğim yazıyı yayınlayacağım, o zamana kadar araştırmak isterseniz subclass 189 ve subclass 190’a bakabilirsiniz.