Avustralya Ehliyet Sınavı

Sınava girmek için gereken şartlar:

En az 17 yaşında olmak
Driver Knowledge Testi (DKT) geçmek
Hazard Perception Testi (HPT) geçmek
(25 yaş altındaysanız) En az 12 aydır Learner Licence sahibi olmak
(25 yaş altındaysanız) En az 120 saatlik sürüş tecrübesini logbooka kaydetmiş olmak

İsmi geçen testler ile ilgili ayrıntılı bilgiyi bu yazıda bulabilirsiniz.

Eğer en az 3 yıldır Türk ehliyetiniz varsa ve onu dönüştürmek istiyorsanız direksiyon sınavından önce sadece DKT’yi geçmeniz yeterli.

Avustralya ehliyet sınavı ücreti $59. Haftanın beş günü sınav var. Saatleri şubeden şubeye değişmekle birlikte genelde 8:00 – 15:00 arası oluyor. Service NSW sitesinde girmek istediğiniz test merkezini seçerek en yakın sınav saatini görebiliyorsunuz. Merkezi bir şubede girmek istiyorsanız ortalama 2-3 hafta sonrası için boş yer bulabilirsiniz. Sınav 24 saat kalana kadar iptal edilebiliyor ya da tarihi değiştirilebiliyor; bu yüzden ara ara kontrol ederseniz çok yakın tarihlerde iptal edilmiş boşluklar da bulabilirsiniz.

Sınava istediğiniz kadar girebilirsiniz ama geçemezseniz yeniden girmek için bir hafta bekleme süresi var.

Avustralya ehliyet sınavı için verebileceğim ilk tavsiye yılların sürücüsü olsanız bile sınava girip geçen bir arkadaşınızdan kuralları öğrenmek ya da bir sürücü kursundan ders almak olur. Eğer yeni öğreniyorsanız 10 derslik paketlerin fiyatı uyguna geliyor. Eğer sürmeyi biliyor ancak Avustralya’nın trafiğine aşina olmak istiyorsanız bunun için 1-2 derslik hızlı paketler de var.

Kuralları kendiniz okuyarak öğrenmek için Guide to Driving Test isimli resmi bilgi kitapçığını burada bulabilirsiniz. Sınava girecekler için hazırlanmış bu kitapçık kuralları ayrıntılı şekilde anlatıyor.

Sınava çalışırken bir de aslında karşı taraf için hazırlanan Testing Officer Manual‘a denk geldim. Testi yapanlara -testing officer- hangi kısımları nasıl değerlendirmeleri gerektiği, puanlama yaparken neyin daha önemli olduğunu anlatıyor. Diğer tarafın gözünden bakmak ve sınırları öğrenmek isterseniz buradan ulaşabilirsiniz. Bu kitapçığı sınava bir gün kala bulduğum için çok faydalanamadım ama umarım sizin işinize yarar 😀

Bir de bu youtube kanalı var – Driving Test Guy NSW. Bir sürücü eğitmeni tek tek NSW kurallarını, sınavda sorulabilecekleri anlatıyor ve çeşitli ipuçları veriyor. Bence oldukça anlaşılır ve faydalı şekilde anlatıyor, mutlaka göz atın.

Sınava hangi mahallede girecekseniz ehliyet sınavı için pratiklerinizi de o mahallede yapmalısınız. Burada her mahallenin kendine özgü ara yolları, hız sınırları, yaya geçitleri, okul bölgeleri var. Sınavda aşina olduğunuz yollarda sürmek hem gerginliğinizi azaltır hem de bildiğiniz yerler olduğu için bir sürprizle karşılaşmazsınız.

Hatta gireceğiniz Service NSW şubesine gidip halihazırda belirli olan sınav park yerlerine çekmek ve oradan başlayarak ara sokakları gezmek iyi bir fikir olabilir.

Bir kurstan ders almak bu açıdan da faydalı oluyor. Genelde eğitmen kurs verdiği mahalleyi iyi tanıyor. Benim ders aldığım kişi de yıllardır aynı bölgede olduğu için özellikle sınavda götürdükleri ve karmaşık tabelaların olduğu bölgeleri iyi biliyor ve sınavda sorabileceklerini gösteriyordu.

Sınav günü yanınızda olması gerekenler:

Licence Application Form
Proof of Identity – Resimli bir kimlik
A suitable car for the test – Sınava gireceğiniz araç
A person who holds a full driver licence – Tam ehliyet sahibi bir kişi. Hayır, Türk ehliyeti full licence sayılmıyor =)
(25 yaş altındaysanız) Logbook

Sınava giderken yanınızda full licence sahibi biri olmalı çünkü sınavdan önce L olacağınız için kendiniz süremezsiniz. Sonrasında ise sınavdan kalırsanız yine tek başınıza süremezsiniz. Bir de yeni P1 olanlar zafer sarhoşu oldukları için kaza oranları çok yüksekmiş! 🙂

Sınav saatinden 15 dakika önce şubede driving test için ayrılmış yerlerden birine aracı parketmeniz gerekiyor. Mesela bu noktada sınav yerini ve etrafını tanımak çok önemli. Benim girdiğim şubede yolun iki tarafında da park yerleri vardı. Bir taraftan başlarsanız direkt anayola ve trafiğin içine çıkıyordunuz. Diğer taraf ise sakin sokaklara doğru giderek kolay bir sınav başlangıcı sağlıyordu.

Aracı ilgili alana parkettikten sonra şubeye girip driving test için geldiğinizi söylüyorsunuz. Orada plakanızı soruyorlar ve araç trafiğe çıkmaya ve teste girmeye resmi olarak uygun mu diye sistemden bir sorgulama yapıyorlar.

Testing officer gelip sizi çağırıyor; birlikte bir form dolduruyor ve arabaya doğru ilerliyorsunuz. Sanırım hangi testing officer‘in sınavda sizinle olacağı tamamen şans.

Tek başınıza araca binip çalıştırıyorsunuz. Sınavı yapacak kişi dışarıdan işaret ederek ön ve arka sinyal ışıklarını, fren ışığını ve farların düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol ediyor. Kontrol bitince araca biniyor ve ilerlemenizi istiyor: sınav başladı! 🙂

Sınavda officer size ilerden sağa dönelim, ışıklardan sola dönelim gibi yönlendirmeler yapıyor ve sizi izleyerek performansınıza göre elindeki formu dolduruyor.

NSW eyaletinde direksiyon sınavı 25 farklı durumda -25 zones- 5 farklı yeteneğin değerlendirilmesi ile yapılıyor. Bu yetenekler;

S | Speed Management
P | Road Positioning
D | Decision Making
H | Responding to Hazards
C | Vehicle Control

Diğer yazıda eğer kurallara çok hakim değilseniz ilk seferde geçme ihtimalinin düşük olduğudan bahsetmiştim. Bu yüzden Avustralya’nın trafik kurallarını ve direksiyon sınavında sizden beklenenleri doğru anlamak çok önemli. Ama bu demek değil ki sizi sınavdan bırakmak için özellikle uğraşıyorlar. Aslında Avustralya’daki diğer her şey gibi oldukça düz mantık ilerliyor; belli başlı puanladıkları şeyler var ve bu hataları yapmazsanız geçiyorsunuz. Diğer taraftan da çok çok iyi araba kullansanız bile beklenenleri yapmıyorsanız kalıyorsunuz.

Sınav skoru puanınız / max. puan olarak hesaplanıyor. Alabileceğiniz maksimum puan sınavda hangi durumlarla karşı karşıya kaldığınıza bağlı olarak değişiyor. Geçmek için 90% üzerinde başarılı olmalısınız.

Avustralya ehliyet sınavında belirli fail ve immadiate fail itemlar var; yani hatalar ve ciddi hatalar diyebiliriz. Bu hataları maddeler halinde yukarıdaki resimde görebilirsiniz.

Fail örneği olarak sinyal vermeyi unutmak, hız limitini aşmak ya da kör noktanızı kontrol etmeyi unutmak verilebilir. Sınavda birkaç adet hata yapma şansınız var. Yani eğer sinyal vermeyi bir kez unutursanız ya da limiti geçerseniz hemen kalmıyorsunuz. Kalacak kadar hata yapsanız bile sınavınız sonuna kadar devam ediyor ve 25 adet zone tamamlayınca dönüyorsunuz.

Immadiate fail durumunda ise testing officer sınava devam etmenin açık bir şekilde tehlikeli olduğunu düşünüyor. Aracı durdurmanızı istiyor ve sınavı orada sonlandırıyor. Bu duruma örnek olarak bir kazaya karışmanız, alkol/ uyuşturucu madde etkisi altında olmanız, kullandığınız aracın teste uygun olmayacak şekilde sorun çıkarması verilebilir.

Sınavda aşağıdaki listeden seçilen iki adet manevra da yapmanız isteniyor. Teoride bunlardan herhangi ikisini seçebilecek olsalar da pratikte kerb park + 3pt turn ya da kerb park + parallel park çıkıyor. Testing officer bana sınava başlarken “Sınav sırasında bunu ve bunu yapmanı isteyeceğim, nasıl yapıldığını biliyor musun?” diye sormuştu.

Kerb side stop | Kaldırıma yanaşarak parketme
Hill start | Yokuşta kalkma
Three-point turn | 3 Nokta U Dönüşü
Reverse Parallel park | Geriye paralel park
Parking, 45 degree or 90 degree | 45 derece ya da 90 derece park

Kör nokta kontrolüne ayrı bir başlık açmak istedim çünkü bence ilk girişte sınavdan kalmanın en büyük sebebi bu madde.

Trafikte aracın kör noktalarını başınızı omuz üzerinden oldukça geriye çevirerek kontrol ediyorsunuz. Bunu da trafiğin genel akışı içerisinde oldukça sık yapmanız gerekiyor ve sınavda da puanlanıyor. Başı 90 derece çevirmek de yetmiyor, yaklaşık 110-120 dereceye çevirip gerçekten bakmalınız. Peki bunu hangi durumlarda yapmalısınız? Şerit değiştirirken, kaldırıma yanaşırken, kaldırımdan ayrılırken, sağa ya da sola dönerken, trafiğe girerken, trafikten ayrılırken… Yani hemen hemen düz ilerlemekten başka her hareketin başlangıcında!

Son olarak bir kaç bilgi ve önemli kurallar;

Observation: Trafikte sürekli scanning yapmalısınız. Yolu, yan aynaları, dikiz aynasını, hızınızı düzenli olarak kontrol etmelisiniz. Kör nokta kontrolleri de bu başlık altında puanlanıyor.

Speed Management: Her zaman hız sınırının 5-10 km altında gidin. Hız sınırını geçmek kadar yavaş kalmak da sorun yaratıyor. Trafikte önünüzdeki araç ile aranızda 3 saniyelik bir mesafe olmalı, görüşün az olduğu durumlarda bu mesafe artmalı.

Decision Making: Trafikte tehlike yaratmayacak bir şekilde araç kullanmalısınız. Her zaman diğer araçlar ile arada gerekli mesafeyi bırakmak, kaldırımda park halinden yola çıkarken en az beş saniye sinyal vermek gibi konular örnek verilebilir. Diğer taraftan kavşağa girmekte, yola çıkmakta bir sorun yokken tereddüt etmek, sebepsiz yere duraksamak bu kuralın ihlali sayılıyor.

Responding to Hazards: Herhangi bir tehlike olasılığı tespit ettiğiniz anda ayağınızı gazdan frene geçirmelisiniz. Yola atlayabilecek bir çocuk, ara yoldan trafiğe katılmaya çalışan bir araç, yaya geçitleri gibi.

Vehicle Control: Bu başlık altında araca ne kadar hakim olduğunuzu değerlendiriyorlar. Direksiyonu iki el ile kullanmak, ani hareketler yapmamak, sinyalleri, silecekleri kullanabilmek örnek olabilir.

Trafikte sağınızdaki ve solunuzdaki araçlar ile aranızda 1 metre mesafe olmalı.
Başka araçların kör noktalarına girmemelisiniz.
Sağa ve sola dönüşlerde hangi şeride dönebileceğinizi bilmeli ya da iyi analiz etmelisiniz.
Burada kavşaklarda ışık yok. Dönerken sağdan gelen araca ve halihazırda dönmekte olan araca yol vererek kavşağa giriyorsunuz.
Give Way işareti gördüğünüzde yavaşlamak yeterli olsa da Stop işaretinde etrafınız bomboş olsa bile tekerleklerin tamamen durması gerekiyor.
Kırmızı ışıklarda, stop işaretlerinde durduğunuzda çizgiden 1 metre kadar uzakta kalmalısınız.
Kırmızı ışıkta durduğunuzda öndeki araç ile aranızda 1-2 araba kadar mesafe kalmalı – evet doğru okudunuz, 1-2 araba 🙂

Kerb side stop için kaldırıma yanaşırken solunuz için kör nokta kontrolü yapmalısınız.
Kerb side parkettiğinizde önünüzdeki araca 1-2 metre arası uzaklıkta olmalısınız. Kaldırımdan en fazla 50 cm uzakta ve paralel olmalısınız.
Üç nokta dönüşlerde her manevradan önce sağınızı, solunuzu, kör noktanızı kontrol etmelisiniz. Geri gelirken araç hareket etmeye başlayana kadar başınızı çevirerek arkaya bakıyor olmalısınız. Araç hareket etmeye başladığı anda arka kamera varsa onu kullanmaya başlayabilirsiniz.
Herhangi bir anda kaldırıma çıkmak sınavdan kalma sebebidir.
Şerit değiştirirken MIB –Man in Black kuralı. Sırasıyla Mirror – Indicator – Blind Spot.